Wat de zorg kan leren van... Kunstkerstbomen

Deze blog is geschreven door Joris Arts.

Eerder deze maand was ik dagvoorzitter bij de Themabijeenkomst Innovatie van de Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorg en welzijn (NVTZ). Ik was bijzonder trots op het programma met geweldige sprekers en inspirerende workshops dat we hadden samengesteld. Maar nog trotser was ik dat er meer dan honderd toezichthouders met warme belangstelling voor innovatie aanwezig waren in deze drukke decembermaand!

Een van de sprekers was cross-industry expert Ramon Vullings en als u hem nog niet kent, raad ik u zeker zijn boeken aan! Tijdens zijn energieke lezing boordevol cross-industry voorbeelden kwam ook het perfecte onderwerp voor mijn laatste blog van het jaar voorbij. Wat de zorg kan leren van… Kunstkerstbomen!

Het idee voor de kunstkerstboom werd eind 19e eeuw geboren in Duitsland. Doordat kerstbomen ontzettend populair waren, ontstonden er zorgen over ontbossing. Men mocht maar een boom per familie hebben en men ging op zoek naar alternatieven. De eerste stap was de ganzenveren kunstkerstboom. Deze ‘boom’ werd gemaakt door een grote stok te nemen en daar metalen draden of kleinere takken aan vast te maken om takken van een boom na te bootsen. Vervolgens werden ganzenveren groen geverfd en aan de ‘takken’ bevestigd om het beeld van een kerstboom te creëren.

Een volgende stap kwam vanuit een verrassende hoek: de borstelindustrie. Ja, u leest het goed. Fabrikanten gebruikten dezelfde technieken als bij het maken van borstels om de kunstbomen te creëren. Ze namen geverfde haren of vezels, bonden deze vast aan metalen frames en creëerden zo bomen die stevig, herbruikbaar en brandveiliger waren dan hun voorgangers. In de jaren 1930 perfectioneerde een Brits bedrijf, Addis Housewares, dit idee verder. Ze maakten bomen van materialen die ze ook gebruikten voor toiletborstels. Stel je voor: een toiletborstel die als inspiratie diende voor een kerstboom!

Later, in de jaren 50 en 60, namen aluminium en plastic de overhand. De kunstkerstboom evolueerde verder en tegenwoordig zijn ze bijna niet meer van echt te onderscheiden. Wat begon als een simpele borsteloplossing, groeide uit tot een miljardenindustrie die nog steeds relevant is. En dat alles dankzij creativiteit, de moed om te innoveren en slim gebruik van bestaande technologie.

En de zorg dan?

Het ontstaan van de kunstkerstboom biedt waardevolle inzichten die verrassend toepasbaar zijn in de zorg. Hier zijn drie lessen die ik eruit haal:

1.     Creativiteit komt uit onverwachte hoeken

Het is fascinerend dat een oplossing voor een milieuprobleem kwam vanuit een totaal andere industrie: de borstelmakers. In de zorg zijn we vaak geneigd om binnen onze eigen sector naar oplossingen te zoeken. Maar wat als we buiten de gebaande paden kijken? Zoals de werkwijze van Burger King gebruiken om duurzamere zorg te leveren bijvoorbeeld. Of de manier waarop AFAS met zijn medewerkers omgaat overnemen om iets te doen aan de arbeidsmarktproblematiek in de zorg.

2.     Het hoeft niet in een keer perfect

De kunstkerstboom begon simpel: een stok met ganzenveren en daarna een omgebouwde toiletborstel met wat groene verf. Pas jaren later ontstonden de aluminium versies en daarna de natuurgetrouwe replica’s. Innovatie hoeft niet meteen perfect te zijn! Kleine stappen kunnen leiden tot grote veranderingen. In de zorg zien we vaak weerstand tegen imperfectie – alsof alles in één keer foutloos moet. Wat als we vaker durven te experimenteren, evalueren en verbeteren? Just do it is niet voor niets een van mijn lijfspreuken. Een filosofie die bij vele bedrijven heel succesvol uitpakte. Zoals ik al schreef in mijn blogs over Schiphol en BOL.com bijvoorbeeld.

3.     Hergebruik van technologie loont

De eerste kunstkerstbomen waren simpelweg een herinterpretatie van bestaande technologie. Ook in de zorg liggen er enorme kansen om technieken uit andere domeinen te hergebruiken. Bijvoorbeeld de inzet van autonome robots waar ik eerder over schreef. Of het gebruik van technologie uit de auto-industrie voor de ontwikkeling van de Wolk Heupairbag om heupfracturen te voorkomen.

Laten we deze kerstdagen niet alleen gebruiken om onze huizen te versieren, maar ook om onze horizon te verbreden. Of je nu kiest voor een echte boom of een kunstboom, onthoud: soms ligt de meest waardevolle inspiratie niet voor de hand, maar komt deze vanuit onverwachte hoeken. Als u nog inspiratie zoekt voor onder de kerstboom: kijk vooral eens naar de boeken van Ramon Vullings!

Komende twee weken geen blogs vanwege kerstvakantie. Fijne feestdagen en tot in het nieuwe jaar!

Dank je wel voor je inspirerende voorbeeld Ramon Vullings, spreker, cross-industry expert en ideaDJ!

Benieuwd naar nog meer voorbeelden en wilt u ook zelf aan de slag gaan met het leren van andere sectoren? Bestel dan mijn boek ‘Wat de zorg kan leren van … - 46 eyeopeners uit andere sectoren’ via deze link.