In gesprek met innovatiecoach Onno Keinhorst

Onno Keinhorst heeft jarenlange ervaring als verpleegkundige in alle takken van de zorg. Hij is innovatiecoach in het Rotterdamse en houdt zich bezig met advies voor het verbeteren van de kwaliteit van zorg vanuit zijn expertise. Via blogs, Linkedin en in real life geeft Onno gevraagd en ongevraagd adviezen en is in te schakelen als spreker over kwaliteitsvragen vanuit het innovatieperspectief. Onno heeft in het verleden grote successen behaald met de implementatie van de Cmedplus, Duxxie en Nedap ETDR (Elektronische Toedien registratie). Medewerkers worden door Onno in hun kracht gezet om zelfstandig aan de slag te gaan met innovatie, want dat is zijn doel: zichzelf onnodig maken! Wij spraken Onno over zijn aanpak op het gebied van innovatie en vernieuwing binnen de zorg.

Je bent inmiddels bijna drie jaar innovatiecoach, wat houdt dit precies in?

Zoals de naam al aangeeft houdt een innovatiecoach zich bezig met innovatie. Binnen de zorg is dat vaak de verandering en verbetering van het zorgproces. Ik kijk vooral naar de dingen waar de medewerkers tegenaan lopen en naar de knooppunten in het werkproces. Daarnaast ligt mijn focus ook sterk op de mensen die verzorgd worden: wat hebben zij nodig om zelfstandiger te kunnen zijn en blijer te worden?

Waar merk jij dat de behoefte ligt in de zorg?

Ik heb de afgelopen 3 jaar een verschuiving zien plaatsvinden. In het begin lag de focus sterk op technologie, maar hier kwam na een tijdje ook weerstand op; medewerkers waren meer op zoek naar de sociale kant. Techniek is natuurlijk een mooi middel, maar we beseffen steeds vaker dat enkel de technologie het probleem niet gaat oplossen. De focus ligt daarom steeds meer op sociale innovatie en op gelukkige medewerkers. Je hebt tegenwoordig bijvoorbeeld ook ‘papa en mama contracten’: eerst je kinderen naar school brengen en dan beginnen aan je dienst. Dit zijn grote en belangrijke verschuivingen. Technologie is nog steeds een belangrijk onderdeel van de vernieuwing, maar het menselijk perspectief staat steeds meer centraal.

Kun je ons meenemen in jouw aanpak als innovatiecoach?

Ik ben eigenlijk een hele luie innovatiecoach: ik verricht niet het denkwerk en kom niet met oplossingen. Ik luisteren enkel en probeer de juiste vragen te stellen aan de medewerkers: wat bedoel je precies? Waar loop je tegenaan? Heb je zelf een idee voor een passende oplossing? Medewerkers hebben hier zelf een heel goed beeld bij. Organisaties denken vaak goede oplossingen te hebben, terwijl ze onvoldoende onderzoek doen naar het echte probleem dat heerst onder de medewerkers. Hier zien we landelijk innovaties op stuk lopen. Ik heb het voordeel dat ik zelf jarenlange ervaring heb als verpleegkundige, waardoor ik de taal van de medewerker spreek. Ik ben een soort ‘Google Translate’ in de zorg. Jaren geleden ben ik begonnen op niveau 1 in de zorg, geëindigd op niveau 4 en ik fungeer nu in een managementfunctie. Ik snap hoe de medewerkers – op elk niveau – denken en doen. Daardoor kan ik de gemene vragen stellen, omdat ik weet hoe bepaalde zaken aangepakt worden. En ik kan kritisch zijn: is dit een ideaalbeeld wat je schetst, of is dit de werkelijkheid? Als ik er doorheen prik komen de medewerkers losser en dan kunnen we stappen maken.

“Organisaties denken vaak goede oplossingen te hebben, terwijl ze onvoldoende onderzoek doen naar het echte probleem dat heerst onder de medewerkers.”

Wat zijn de valkuilen waar je tegenaan loopt en hoe ga je daar mee om?

Echte valkuilen bestaan niet in mijn wereld. Natuurlijk is elk innovatieproces anders en nieuw, waardoor je altijd weer voor verrassingen komt te staan, maar dat is enkel onderdeel van het leerproces. Ik spreek daarom nooit over fouten, maar over bewustwording. Een ‘fout’ kan je soms laten inzien dat je vastzit in een bepaald patroon, waardoor je je bewust wordt van het belang om hieruit te komen.

Verder voel je dat medewerkers niet altijd het belang van vernieuwing inzien, waardoor er een bepaalde weerstand kan ontstaan. Ik probeer hen altijd het gevoel te geven dat er naar hen geluisterd wordt en dat vinden ze heel fijn. In het begin heerst er een soort koudwatervrees, maar zodra de medewerkers door hebben dat het oké is gaan ze helemaal los. Op dat moment komt de humor op tafel en daar win je de wereld mee. Dan kun je de moeilijke vragen gaan stellen. Bouw dus eerst een sterke vertrouwensband op!

Welke verandering heb je door de jaren heen zien plaatsvinden op het gebied van innovatie en vernieuwing in de zorg?

Door corona werd de noodzaak duidelijk dat het anders moet. Je ziet dat zorgorganisaties, zorgverzekeraars en overheid echt wel willen, maar dat de medewerkers nog op een ander level staan. Technologie is nog nieuw, waardoor deze niet altijd lekker functioneert en er veel storingen zijn. Het is daarom ook terecht dat de medewerkers hier kritisch op zijn. Je ziet wel dat ze steeds meer inzien welke waarde technologie krijgt en dat het gaat groeien. Het is belangrijk om te beseffen dat de skills die een verpleegkundige of verzorgende nodig heeft opeens heel anders zijn. Je moet opeens met technologie om kunnen gaan. Neem bijvoorbeeld de VirtueleThuiszorg van MobileCare; medewerkers moeten hierbij wel data en grafieken kunnen lezen en interpreteren om de resultaten te begrijpen. Of bijvoorbeeld een grafiek van een bloeddruk apparaat is heel anders dan van zorgrobot Tessa. Hier wordt vaak nog niet aan gedacht en mag nog meer aandacht aan besteed worden.

Wat maakt jouw rol zo bijzonder?

Mijn rol is mooi en bijzonder tegelijk. Hierbij is het stuk vrijheid dat ik heb heel belangrijk. Als innovator is het van belang dat je over de regels heen mag stappen en je niet te veel hoeft te focussen op beleidsstukken, regels, kaders en de visie van een organisatie, want dan maak je het jezelf heel moeilijk. Hierbij is het natuurlijk wel van belang dat je jezelf kunt verantwoorden en resultaten kunt laten zien. Maar als je volgens het protocol je handschoenen altijd rechts moet neerleggen, wil ik uittesten hoe het is als je ze links neerlegt, om uit te zoeken of dit tijd bespaart. Ik mag buiten de bestaande kaders denken. Daarnaast mag ik mensen in hun kracht zetten en hen stimuleren om het zelf te gaan doen, dit is een bijzonder proces.

Wat wil je meegeven aan andere zorgtechnologie teams?

Ga gewoon van start! Begin heel klein, maar ga wel meters maken, problemen identificeren en oplossen tot het een goed gefaciliteerd geheel is. Hierbij is de vloer altijd je uitgangspunt. Je doet alles voor de blije medewerker. Het is belangrijk om te beseffen dat innoveren en veranderen een onwijs groot psychologisch spel is dat je met heel veel deelnemers speelt. Het is één tegen een paar honderd medewerkers. Ik heb tijdens mijn tijd als verpleegkundige veel over gedrag geleerd: hoe denken en praten mensen en welke woorden moet je wel of juist niet gebruiken? Het gaat echt om de inhoud van het gesprek dat je voert. Probeer de woorden letterlijk te verstaan, zodat je het onderliggende verhaal begrijpt. Dat is mijn kunst: vertalen en dit omzetten in de juiste acties!

Heeft Onno jou geïnspireerd en wil jij je verpleegkundige ook een verbinder maken binnen je organisatie kan kan je hem benaderen en Onno zal je helpen om het je medewerkers aan te leren via LinkedIn en zijn website!