Uitdaging in de zorg: een soort klimaatproblematiek die we samen moeten aanpakken

We staan op een punt waarin het huidige zorgsysteem niet langer houdbaar is. De samenleving verandert. Mensen worden steeds ouder en willen zo lang mogelijk zelfstandig zijn. Er is een toenemend aantal chronisch zieken, zowel fysiek als mentaal. Het aantal kwetsbare mensen neemt toe. Tegelijkertijd neemt het aantal werkende mensen snel af. De zorgkosten blijven stijgen en langdurig ziekteverzuim wordt vooral veroorzaakt door psychische aandoeningen. De vraag naar kwalitatieve, efficiënte en betaalbare zorg groeit.

Onhoudbaar zorgsysteem

Het zorgsysteem zoals we dat kennen begint langzamerhand onhoudbaar te worden. De noodzaak om het systeem aan te pakken en flinke efficiëntieslagen te maken is groter dan ooit. Maar ervaart iedereen dan wel echt de urgentie? Of blijft het bij praten? En dat is waar de vergelijking met de klimaatproblematiek om de hoekt komt kijken.

Waar eerst enkel klimaatactivisten en de politiek hierover met elkaar spraken, is het door de jaren heen een groot gezamenlijk probleem geworden. Een probleem van de hele maatschappij, dat wordt erkend en aangepakt. Intussen kan iedereen zijn of haar steentje bijdragen. Variërend van het scheiden van afval tot elektrisch autorijden en het installeren van zonnepanelen.
 

Zelfredzaamheid

Deze verandering moet er ook in de zorg komen. De tijd dat de zorgverzekeraar wel betaalt, de zorgverlener levert en de patiënt ondergaat is gewoon voorbij. Mensen moeten zelf steeds redzamer worden, maar willen dat bijna altijd ook. Daarnaast gaat de zorg tegenwoordig veel verder dan de muren van de traditionele zorgorganisaties.

Het Ministerie van VWS benoemt niet voor niets als één van de belangrijkste doelstellingen dat de regie van burgers over hun eigen gezondheid versterkt moet worden. Onder andere door de inzet van eHealth-toepassingen die patiënten helpen meer zelfredzaam te worden in diverse (chronische) aandoeningen. En door gedragsverandering van zowel burgers als zorgverleners te stimuleren. 

Van gadget naar grootschalige implementatie

Het is dus zaak dat de technologische innovaties van vandaag, snel tot grootschalige implementaties komen, zodat ze morgen absolute waarde toevoegen. De technologische mogelijkheden zijn er allang en hebben zich reeds bewezen. Het gaat niet langer om de technologie zelf. Het gadget-niveau en de fase van ‘nice to have’ zijn we voorbij.

Momenteel staan we aan de vooravond van opschaling en grootschalige implementatie om de toegevoegde waarde voor het zorgstelsel mogelijk te maken. Daarbij komen we allemaal dezelfde uitdagingen tegen. Uitdagingen die iedere organisatie voor zich niet zo snel kan of zal oplossen.

Samenwerken

Juist daarom is het zo belangrijk dat we krachten bundelen en samenwerken. De uitdagingen zijn vaak een gezamenlijk probleem waar meerdere organisaties tegenaan lopen en waardoor kleine pilots niet uitgroeien tot grootschalige implementaties. Als we met elkaar kijken wat er nodig is om deze uitdagingen te overwinnen, zullen we ook eerder in staat zijn dit te doen. Deze samenwerking beperkt zich niet tot de zorgketen, ook kennisinstellingen en bedrijfsleven zij hierbij hard nodig. Evenals overheden zoals gemeenten, de provincies en het Ministerie van VWS.

Regionale aanpak

De tien zorginnovatieregio’s in Nederland kunnen hier een belangrijke rol in spelen. Ieder netwerk op zich kan een aanjager zijn van deze ontwikkelingen en implementatie versnellen. De regio’s hebben vaak voldoende schaal; groot genoeg om de pilotfase te doorbreken, en klein genoeg om flexibel te acteren.

Uiteindelijk is het hogere doel dat deze tien regio’s intensief samenwerken en zo landelijke doorbraken kunnen realiseren. Dat we met zijn allen het gezamenlijk probleem in de zorg aanpakken, bewustwording vergroten. Als tien zorginnovatieregio’s samen hebben we daarvoor alle benodigde ingrediënten in huis. Zodat uiteindelijk ook het zorgsysteem verandert en toekomst-proof wordt. En dat op heel korte termijn grootschalig e-healthgebruik en zelfredzame patiënten, net zo normaal zijn als het installeren van zonnepanelen en het rijden van elektrische auto’s.

Charel Klerkx – communicatieadviseur bij Coöperatie Slimmer Leven